Dondurucu kış günlerinde artan karbonmonoksit zehirlenmeleri uzmanları alarma geçirdi. Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Ana Bilim Dalı Başkanı ve Acil Tıp Uzmanları Derneği Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Zeynep Gökcan Çakır, şehirlerde doğal gaza geçişle zehirlenme vakalarının azaldığını ancak kırsal kesimde ve kapalı alanlarda riskin devam ettiğini belirtti. Özellikle ocak, şubat ve mart aylarında vakalarda artış gözlemlendiğini vurgulayan Çakır, karbonmonoksit zehirlenmesinin bazen hafif semptomlarla, bazen de ölümle sonuçlanabileceğini dile getirdi. Zehirlenmenin en çok kalp ve beyni etkilediğini, kalıcı nörolojik hasarlara yol açabileceğini, ayrıca böbrek fonksiyonlarını bozabileceğini ve genel vücut kırgınlığına sebep olabileceğini söyledi. Çakır, kapalı otoparklarda çalışanlar, nargile kafelerde çalışanlar ve sobalı mekanlarda çalışanların risk altında olduğunu da ekledi. Uzmanlar, karbonmonoksit zehirlenmesinin önlenebilir bir sorun olduğunu ve dikkatli olunması gerektiğini vurguluyor.

Karbonmonoksit Zehirlenmesinin Belirtileri ve Risk Grupları

Karbonmonoksit, koku ve renksiz bir gazdır ve zehirlenmenin belirtileri, baş ağrısı, baş dönmesi, mide bulantısı, kusma, halsizlik ve nefes darlığı gibi hafif semptomlarla başlayabilir. Ancak, ciddi vakalarda bilinç kaybı ve hatta ölümle sonuçlanabilir. Risk altında olanlar arasında, eski ve bakımsız ısıtma sistemleri kullananlar, kapalı alanlarda soba veya mangal kullananlar, yetersiz havalandırılan ortamlarda yaşayanlar, kapalı otoparklarda çalışanlar, nargile kafelerde çalışanlar ve sobalı mekanlarda çalışanlar yer alır. Ayrıca, doğal gaz tesisatında herhangi bir sorun yaşayan kişiler de risk altındadır. Bu nedenle, düzenli kontroller ve güvenlik önlemleri almak son derece önemlidir. Özellikle kış aylarında bu önlemlere daha fazla dikkat edilmelidir.

Önleyici Tedbirler: Karbonmonoksit Zehirlenmesini Önlemek İçin

Türkiye'de özellikle Erzurum, Ardahan, Ağrı ve Kars gibi doğu illerinde karbonmonoksit zehirlenmeleri sıklıkla yaşanmaktadır. Bu nedenle, önleyici tedbirlerin alınması hayati önem taşımaktadır. Doğal gaz tesisatının düzenli olarak kontrol ettirilmesi ve gerekli bakımların yapılması, soba ve baca temizliğinin düzenli olarak yapılması (yılda en az iki kez), yatak odalarına mangal veya soba götürülmemesine dikkat edilmesi, araçta kalorifer çalışırken arabanın havalandırılması, ve gaz kaçağı durumunda mutfaktaki menfezlerin açık tutulması önemli önlemlerdir. Ayrıca, soba borularının çevresine yanıcı madde konulmaması da yangın riskini azaltır. Erzurum Büyükşehir Belediyesi İtfaiyesi yetkilileri, lokanta ve kebapçı bacalarının ise 3 ayda bir temizlenmesi gerektiğini vurguluyor.

Zehirlenmeden Kurtulanın Anlatımı ve Yetkililerden Uyarılar

61 yaşındaki Orhan Aksakal, bacadan sızan karbonmonoksit gazından zehirlendikten sonra komşusunun yardımıyla kurtulduğunu anlattı. Aksakal, hafif bir gaz kokusu almasına rağmen zehirlendiğini ancak daha sonra fark ettiğini söyledi. Hasan Koçak (Erzurum Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Eğitim Amiri) ise gaz kaçağı durumunda mutlaka evlerin havalandırılması gerektiğini, soba bacalarının düzenli olarak temizlenmesi gerektiğini ve bu işlemlerin yetkili firmalar tarafından yapılması gerektiğini belirtti. Özellikle yağlı duman çıkaran işletmelerde baca temizliğinin daha sık yapılmasının önemini vurguladı. Unutmayın, karbonmonoksit zehirlenmesi "sessiz ölüm" olarak adlandırılır ve önlem alınmadığı takdirde ölümcül olabilir. Bu nedenle, yukarıda belirtilen önlemlere dikkat ederek kendinizi ve sevdiklerinizi koruyabilirsiniz.